Waarom koppels uit elkaar goeien & hoe het tij te keren

Waarom beginnen zo veel relaties met vreugde, hopen, dromen en verlangen, maar eindigen ze met disconnectie, afstand, verveling en soms zelfs haat?

Waarom kan iets wat eerst zo fijn voelde, later zo veel pijn geven?

En hoe kunnen twee mensen die in elkaar een ‘soul-mate’ zien, later denken dat ze de grootste fout hebben gemaakt door een relatie met elkaar aan te gaan? Is het leven zo teleurstellend? Of kunnen we in het midden van die twee uitersten een oplossing vinden en terug naar elkaar groeien?

Kijk eerst naar de geschiedenis

In welke omgeving we ook opgroeien of welke regels we ook van onze opvoeders hebben meegekregen, diezelfde omgeving heeft ons geleerd hoe we moeten zijn om liefde te kunnen krijgen. Hoe we moeten reageren, hoe we moeten praten, wanneer we stil moeten zijn, wanneer we in actie moeten komen: allemaal onuitgesproken regels die ons hebben gevormd tot wie we vandaag zijn.

Een kind zijn is het meest kwetsbare moment in het leven van een wezen. Tijdens deze fase zijn we volledig afhankelijk van de steun en de liefde om te kunnen overleven. En we leren snel wat we moeten doen, of juist niet, om de connectie waar we van afhankelijk zijn, te kunnen ontvangen.

De regels worden overigens niet altijd bewust door de omgeving gecreëerd

Ze kunnen ook uit noodzaak ontstaan. Om met stress, zorgen, onprettige situaties of zelfs trauma’s te kunnen dealen.

Bijvoorbeeld als de ouders veel stress hebben vanwege geldgebrek. Om met hun eigen problemen te kunnen omgaan, hebben ze meer tijd en ruimte voor zichzelf nodig dan goed voor het kind is.

Zo kan een meisje dat van nature een levendig karakter heeft en in haar kern connectie via bijvoorbeeld lichaamstaal zoekt, snel leren dat haar ‘ware ik’ haar niet loont om met haar ouders in contact te kunnen blijven.

Omdat haar ouders zich onder hun eigen stress bedolven voelen en niet in staat zijn om de nodige lichamelijke affectie aan het kind te geven, vragen ze aan haar, wel met de beste intenties en zonder het kind te willen kwetsen, om even stil te zijn, om naar haar kamer te gaan, om een boek te gaan lezen of met een broertje te gaan spelen.

Vaak hebben ouders de beste intenties, maar het kind kan de intenties anders interpreteren

Als: zet je behoeften opzij – wordt anders dan hoe je nu bent. En deze interpretatie kan het kind gesloten maken. In eerste instantie voor het in contact staan met zichzelf.

Het kind doet wat van hem wordt verwacht. Niet waar zijn lijf om vraagt. En in plaats van iets doen waar hij echt behoefte aan heeft – met de moeder kroelen – gaat het kind naar zijn kamer om een spelletje te doen.

Zo groeit het kind op in een systeem dat haar niet toestaat om haar ware ik naar buiten te brengen, omdat de omgeving daar (soms) geen ruimte voor heeft. Maar dat haar tegelijkertijd ook niet leert om productief te vragen om datgene waar ze naar verlangt.

Waarom groeien koppels uit elkaar?

Wanneer dit meisje een volwassen vrouw wordt, gaat ze een relatie aan, maar weet ze nog steeds niet hoe ze moet vragen om de dingen die haar vervullen, omdat ze dit nooit geleerd heeft. Ze weet dan niet hoe ze bijvoorbeeld lichamelijke connectie kan maken. Ze weet soms zelfs niet eens wat haar behoeften zijn. Daarom blijft ze stil. Teruggetrokken. Geduldig.

En uit gewoonte gaat ze, wanneer ze naar connectie verlangt of wanneer ze zich gekwetst, teleurgesteld of verdrietig voelt, naar haar kamer om een boek te lezen of ze zoekt haar afleiding in vriendschappen, sport, eten, shoppen of de perfecte moeder zijn; dit allemaal om de lichamelijke connectie die ze met haar man mist, te compenseren. Terwijl ze zich soms niet eens realiseert dat ze iets mist.

Als jij zegt: ‘Ik heb juist heel veel emoties. En ik maak duidelijk, (soms te duidelijk ;) wat ik wil.’

Soms, niet altijd, maar soms, uit het niet in contact staan met jezelf zich als een emotionele uitbarsting. Waarbij we eerst alles opkroppen, maar het op een gegeven moment niet meer binnen kunnen houden en vervolgens exploderen. Hierdoor kunnen wij eisend zijn, op onszelf gefocust zijn of star reageren.

En dezelfde vrouw die een week lang uit eenzaamheid of teleurstelling een boek in haar kamer zat te lezen, zegt op een gegeven moment: ‘Jij nooit, jij altijd, wij nooit, het is altijd zus, waarom kan je niet gewoon raden wat ik wil…’

Te veel emotie kan nog steeds geen werkelijke afspiegeling van je kern zijn. Omdat het vanuit onmacht kan komen en niet vanuit puur jezelf zijn.

En dit patroon: zich eerst naar de buitenwereld schikken, vervolgens het niet meer vol kunnen houden en exploderen, een ruzie beginnen, een affaire aangaan, in een midlifecrisis terechtkomen, willen scheiden – is de kern van veel relatieproblemen.

Je zou kunnen stellen dat veel relatieproblemen een gevolg zijn van een trauma. Niet in medische zin, waarbij je noodzakelijk een behandeling nodig hebt, maar een trauma dat jou niet meer in staat stelt om te kunnen handelen vanuit je kern en op een productieve manier connectie te kunnen zoeken.

Oplossing

Een complex probleem kan verrassend genoeg een eenvoudige oplossing hebben.

Wanneer ik met een cliënt of een koppel werk, omdat ze een relatiecrisis meemaken, ga ik me niet afvragen waar hun kern gebleven is.

Maar in eerste instantie word ik nieuwsgierig naar wat zij willen. Wat hun verlangens of behoeften zijn. Wanneer een persoon het moeilijk vindt om te benoemen wat hij wenst, doe ik een stap naar achter en begin ik met de basisvragen zoals:

Of ze er ooit op hebben gelet wat de temperatuur van hun thee of koffie moet zijn? Houden ze van gebakken aardappelen of van aardappelpuree? Willen ze stevig of teder door hun partner worden vastgehouden? Hoe hun favoriete dag eruitziet. Welke shampoo ze lekker vinden ruiken?

En door eerst in contact te komen met zulke banale dingen, zijn we daarna in staat om in contact te komen met ons hart. En dan kunnen we vanuit onze kern grotere besluiten nemen zoals: waar wil ik wonen, waar wil ik werken, wil ik in een relatie zijn en zo ja met wie? Hoe wil ik me in de relatie voelen? Hoe kan ik de problemen die nu in de relatie aanwezig zijn, oplossen?

 
Relatietherapeut Anna Klijn, regio Gorinchem