De meesten van ons zijn ervan overtuigd hoe we gaan reageren, mocht deze situatie zich voordoen. We denken vaak dat we de relatie zullen beëindigen. Ook de meeste adviezen worden in die richting gegeven: ‘Gooi de hond op de stoep.’ Echter, in de praktijk blijven de meesten bij elkaar. De statistieken vertellen ons dat minstens twee derde van de koppels na het ontdekken van een affaire uiteindelijk voor elkaar kiest.

Maar in de relatie blijven, is niet hetzelfde als gelukkig zijn. Dus kunnen we, en zo ja, hoe, deze relatieproblemen overbruggen en terug naar de situatie voor het overspel? Het goede nieuws is – het kan. Meer dan dat, de meeste relaties overleven de wond zelfs zonder relatietherapie. Verhalen over hoe een relatie deze traumatische ervaring te boven komt, daar horen we weinig over, want het thema is een taboe. We horen vooral verhalen over de koppels die het niet halen. Wat ons doet veronderstellen dat het altijd zo gaat. Wat niet het geval is.

Wanneer jij voor jezelf wil ontdekken welke stappen jou in dit proces kunnen helpen, dan zal je baat bij deze blog kunnen hebben.

1. Acute face: dealen met het trauma

Velen in mijn praktijk omschrijven deze ervaring als een van het meest pijnlijke momenten in hun hele leven. De gebeurtenis wordt vaak qua intensiteit zelfs vergeleken met het verlies van een dierbaar of verkrachting. De gekwetste persoon is letterlijk getraumatiseerd.

Mensen van wie de partner is vreemdgegaan, vertonen dezelfde posttraumatisch stress als oorlogssoldaten. Ze kunnen niet eten, niet slapen, ze geven over, specifieke beelden gaan continu door hun hoofd heen, ze hebben nachtmerries, en zetten nu in alles de zekerheid voorop.

Twee vragen die de gekwetste partij in deze fase het meest stelt zijn:

1. Hoe heb je dit kunnen doen, terwijl je zegt van mij te houden?
2. Hoe weet ik dat je dit nooit meer zal doen?

Het doel van deze fase is om te overleven en de situatie of de gemoedsstand te normaliseren. En vervolgens te weten dat het beter kan worden. Kunnen of willen vergeven is hier nog niet aan de orde.

Wanneer de situatie hier uit de hand begint te lopen, kan een klein beetje medicatie helpen. Bij obsessieve gedachten, over seksuele beelden bijvoorbeeld, heeft EMDR bewezen goed te helpen.

2. Begrijpen & Betekenis

In de tweede fase is het doel niet meer te overleven, maar om de relatie op vele vlakken te hervormen of zelfs te transformeren.

Het vertrouwen is geen aan- en uitknop, maar een proces. Ook veel hangt van de dader af. De gekwetste persoon wil berouw zien voor de pijn die ze hebben gehad. En de dader moet bereid zijn om openheid te geven die het herstel bevordert.

Voor degene die dit overkomt: belangrijk is om te accepteren is dat we allemaal mensen zijn – geen Goden. Ook degene van wie we houden. En onthoud ook dat vertrouwen een voorlopig begrip is. Wellicht zal je nooit meer het blanco vertrouwen hebben dat je in de eerste fase van de relatie had. Betekent niet dat je relatie slecht is. Maar dat jij nu ouder, wijzer en meer ervaren bent.

De bottom line is: een relatie is een gevaarlijke plek. En we moeten onze partner niet heilig gaan maken. Vergelijk het met autorijden. Wanneer je geliefde met de auto weggaat, kan je niet voorspellen wat op de snelweg gaat gebeuren. In die zin, zal je nooit zekerheid in het leven hebben. Maar we rekenen er wel op dat we ’s avonds weer samen zijn, en aan tafel van het avondmaal gaan genieten. Het blinde vertrouwen zal waarschijnlijk nooit meer terugkomen. En misschien is dat ook beter zo, omdat we niet meer naïef naar het leven gaan kijken.

Maar tegelijkertijd moeten we ons veilig genoeg voelen en niet het idee hebben dat we continu in gevaar zijn. Het nodige niveau van het vertrouwen komt terug wanneer je voelt dat je partner is gegroeid. Ze begrijpen wat met hen gebeurd is en wat aan het proces heeft bijgedragen. Zoals hun karaktereigenschappen bijvoorbeeld, of narcisme, of relatie-issues, of ruzies. Je begint te zien dat je partner nu op een andere plek staat. Er is begrip, ook voor jou. De relatie begint te transformeren. Dat is wanneer het vertrouwen terugkomt. Niet omdat je een detective hebt ingehuurd. Je onderbuikgevoel zegt: “Dit is een nieuw persoon.’’ Pas vanuit hier kan je verder bouwen.

Alle veranderingen beginen met een crisis

Verandering begint met het breken van het oude systeem. Een systeem dat vervolgens of verdwijnt of andere contouren krijgt en nu heb je iets nieuws gecreëerd.

Het werk van mensen die deze verschrikkelijke storm hebben meegemaakt, is niet om te verzinken in bitterheid of depressie, voor de rest van hun leven, maar om de ervaring te gebruiken om dieper naar jezelf, je partner en de relatie te kijken. En vervolgens veranderingen inbrengen… substantieel. En dat is wanneer de situatie gaat veranderen. Omdat de hoop nu begint terug te komen.

Ik zeg niet dat we een hartaanval moeten krijgen om lessen te kunnen leren. Maar vaak zijn dat de ingrijpende gebeurtenissen die ons forceren om onze levensstijl, denkwijze of gewoontes aan te passen. En nu zie je dat een persoon na een hartaanval gezonder gaat eten, meer tijd met zijn familie doorbrengt, of de lang vergeten passie of hobby weer oppakt.

Hetzelfde is met de relatie. De meesten denken er niet aan om aan hun relatie te werken, totdat ze met een crisis worden geconfronteerd. Maar wanneer je de situatie gaat veranderen, zal je relatie veel beter zijn dan hoe die zelfs eerst was.